بازکننده انسدادهای کبدی، مقوی طحال ، ضد کرم و تب بر است.
عرق شاهتره برای تصفیه خون ، حساسیت ، آلرژی ، خارش بدن ، نارسایی های کبدی و افزایش اشتهاء موثر می باشد.
خلاصه : " (طبیعت سرد دارد) ، تصفیه کننده خون ، صفرا بر ، اشتهاآور ، مسهل اخلاط ، ضد یرقان ، رفع چربی و خارش بدن ، مدّر(ادرار آور) ، دفع کننده ی صفرا و سودای
گرم ، کاهش دهنده ی غلظت خون، در بیماری های جذام و برخی غدد سرطانی(با منشاء اپی تلیوم) مؤثر است، در نارسایی های کبدی مفید است..."
نام های دیگر عرق شاهتره : شاتره ، شاطره ، شاه تره
شاهتره در زبان فارسی همان شاهتره نام دارد و در کتابهای که در رابطه با طب سنتی بحث میکنند اسامی مانند شاهتره، شاهترج و بلقه الملک دارد. این گیاه متعلق به
خانوادهFumariaceae و جنس Fumaria بوده و نام علمی که برای آن در نظر گرفتهاند،Fumaria Parviflora Lam است.
ترکیبات شیمیایی عرق شاهتره
طبق تحقیقات و آزمایشاتی که بر روی گیاه شاهتره انجام شده است، مشخص شده خاصیت دارویی در این گیاه، به دلیل وجود مواد موثرهای چون گلوکز، فوماریک اسید، تانن و
ترکیبات غیر آلکالوییدی پنتاتریاکونتان است.
خواص شاهتره
از این گیاه در طب هندی برای تسکین تب های ضعیف و از بین بردن کرم استفاده می شود. شاهتره عرق آور(معرّق) و ادرار آور(مدّر) می باشد. چون صاف کننده خون است در
رفع برخی از امراض پوستی هم اثرات مفیدی دارد.
طبع این گیاه، از نظر میزان حرارت، معتدل بوده اما بسیار خشک است؛ این در حالی است که بعضی از طبیبان طب سنتی آن را گرم و خشک میدانند. اما ابن سینا معتقد بود که این
گیاه کمی طبع سرد، دارد. این گیاه خواص مختلف و متعددی دارد و اگر احیانا به یکی از مشکلاتی که در ادامه ذکر خواهد شد مبتلا شدید، میتوانید از تاثیرات فوقالعادهی این گیاه
استفاده کنید. از جمله خواص شاهتره میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
• این گیاه اشتهاآور است.
• باعث افزایش عرق در افراد میشود.
• اگر به همراه عسل، سرکه و یا مخلوطی از این دو میل شود، میتواند در پاک کردن و تمیز کردن معده، دفع مواد زائد موجود در معده، از بینبردن بههم ریختگیهای بغلمی و
برطرفکردن قی صفراییها بسیار مفید است.
• در کاهش تب میتواند مفید باشد.
• از ابتلا به بیماری اسهال جلوگیری میکند.
• در افزایش قدرت بینایی افراد موثر بوده و در کمکردن اشک زیاد نیز میتواند مفید واقع شود.
• برای پاک کردن معده و روده از برگ تازه آن که با تمبر هندی یا شکر مخلوط شده، استفاده میکنند.
• برای کاهش خارش در ناحیه چشم نیز از این گیاه استفاده میشود.
• اگر در چشمتان موی منحرف رشد میکند این گیاه را با صمغ عربی استفاده کنید و شاهد نتایج آن باشید.
• مرهم این گیاه برای درمان بیماری جَرَب(یا گال که یک نوع بیماری پوستی می باشد) این گیاه مفید است.
• از مبتلا شدن فرد به بیماری اسهال جلوگیری میکند.
• نگه داشتن عرق شاهتره در دهان، باعث مستحکمشدن لثه و ترمیم زخمهای ایجاد شده بر روی زبان میشود.
• در ترمیم زخمهای دهان و زبان میتواند به خوبی کمک کننده باشد.
• در برطرفکردن و درمان بیماری یرقان کمک قابل توجهی میکند.
• در صاف کردن و کمکردن غلظت خون موثر است.
• اگر در کبد و طحال انسدادی ایجاد شده باشد، برطرف میکند.
• تقویت کننده طحال و کبد است.
• برای خلط سودا و سودای سوخته و هم چنین تلخی صفرا، بهعنوان مسهل استفاده میشود.
• باعث افزایش تکرر ادرار میشود.
• اگر در کبد و طحال گرفتگیهایی ایجاد شده باشد، آب برگ این گیاه را بهصورت تازه با تمبر هندی و یا شکر در اختیار فرد قرار میدهند و برای درمان این مورد بسیار مفید است.
• این گیاه قاعدهآور است.
• برای از بین بردن کرم ها مفید است.
• برای تصفیه خون مفید است.
• در درمان ناراحتیهای پوستی چون میتوان خون را تصفیه کند، بهخوبی کاربرد دارد.
• Fumaria officinalis گونهای دیگر از شاهتره است که خواص مختلفی دارد مانند افزایش اشتها، ادارآوری، نقش موثر در تصفیه کردن خون و خاصیت قاعدهآوری دارد. هم
چنین در درمان بیماریهای پوستی نیز تاثیر دارد؛ زیرا میتواند بهخوبی خون را تصفیه کند.
نکتهای که باید در مورد مصرف شاهتره رعایت شود این است که این گیاه برای ریه مضر است و حتما باید بههمراه عرق کاسنی میل شود.
خواص عرق شاهتره
عرق گیاه شاهتره از نظر طبع، جز فرآوردههایی با مزاج معتدل و خشک طبقهبندی میشود و خواص مختلفی دارد که به شرح زیر میباشد:
• عرق شاهتره در قطع کردن تب میتواند مفید و تاثیرگذار باشد.
• کسانی که بیماریهای پوستی و یا کبدی دارند، میتوانند از خاصیتهای این ماده در رفع این مشکلات بهره ببرند.
• در از بینبردن خارشهای پوستی موثر و مفید است و برای درمان این مشکل حتما باید همراه با عرق کاسنی مصرف شود.
• تقویتکنندهای خوب و عالی برای طحال و کبد بهشمار میرود.
• عرق این گاه ادرارآور است.
• افزایشدهنده میزان تعریق بدن است.
• در از بین بردن کرمها میتواند موثر باشد.
• خون را تصفیه میکند.
• اشتهاآور است.
• برای اخلاطی که سهگانه خوانده میشوند مخصوصا صفرا و سودا، بهعنوان مسهل عمل میکند.
• برای بیماری بهنام جرب و همچنین خارشهایی که پوست با آن مواجه است، مفید است.
• رقیقکننده خون است.
• مانع از چسندگی پلاکتهایی که در خون هستند، میشود.
مصرف عرق شاهتره در دوران بارداری
مصرف عرق شاهتره دردوران بارداری حتما باید با تجویز پزشک مصرف شود و می تواند برای جنین و مادر بسیار مضرّ باشد.
مصرف عرق شاهتره در دوران شیردهی
مصرف عرق شاهتره در دوران شیردهی هم باید با مشورت پزشک انجام شود.
عرق شاهتره برای چی خوبه؟
عرق شاهتره برای پوست و بیماری های پوستی مفید است.
به دلیل آن که به ترشح آنزیم های گوارشی کمک می کند، غذا را به راحتی هضم کرده و اشتهاآور خوبی است.بنابراین عرق شاهتره برای لاغری لزوما نمی تواند خوب
باشد، چون اشتهاء آور است و تاثیرات چاقی دارد.
برای جوش و انواع جوش صورت می تواند اثرات مطلوبی بگذارد.
برای کبد و دفع سموم آن و کبد چرب موثر است.
این عرق کاهش دهنده ی غلظت و چسبندگی پلاکت های خون می باشد.
همراه با خاکشیر به عنوان یک آنتی هیستامین و ضد آلرژی و حساسیت می تواند عمل کند.
اسید فوماریک عرق شاهتره برای التیام اگزما موثر است و آلکالوییدهای آن در بهبود بیماری های کبدی و صفراوی نافع است و به کبد در سم زدایی کمک کرده وخون را تصفیه می
کند. وقتی عملکرد کبد مطلوب شود، زردی پوست رفع، سموم بدن دفع، هورمون ها تنظیم، تب و سرفه ناشی از گرمی ها رفع، التهاب بدن التیام و آشفتگی های روحی کم و در نهایت
آرامش حکمفرما می شود.
مزه مزه عرق شاهتره به جهت ویتامین C (سی) فراوان برای استحکام لثه ها و غرغره جوشانده آن برای برطرف کردن آفت، زخم های دهانی و التهاب زبان مفید است.
تحقیقات اخیر نشان داده است شاهتره علاوه براین خواص درمانی، ضدعفونی کننده، آنتی هیستامین، ضداسپاسم، کاهنده تپش قلب، عرق آور(معرق) ، مسهل(اسهال آور) و
مدر(ادارآور)است.
آرام بخش و مقوی معده است و عصاره آن دربهبود بیماری های قلبی و عروقی موثر است.
روش تهیه ی عرق شاهتره
عرقگیری از شاهتره خشک و تازه انجام میشود. برای عرقگیری از شاهتره تازه، مقدار آب مصرفی باید چهار برابر مقدار گیاه مورد استفاده باشد.
برای عرقگیری از شاهتره خشک، قبل از انجام عملیات، گیاه را ۲۴ ساعت در آب خیس کرده و بعد از آن، با استفاده از روش تقطیر، عرقگیری انجام میشود.
روش تهیه شربت شاهتره
برای تهیه شربت این گیاه، شاهتره را که بهصورت نیمکوب و خشک است را به نسبت ۱ به ۱۵ با آب مقطر مخلوط کرده و اجازه داده میشود که این مخلوط، ۶ ساعت دم بکشد. بعد
از این مرحله، با فشار زیاد این مخلوط صاف میشود. به مایعی که بهدست آمده، اجازه استراحت داده شده تا ناخالصیهایی که در آن وجود دارد تهنشین شود. آبی که در قسمت بالایی
ظرف جمع شده است را برداشته و بهاندازه نصف این مایع شکر اضافه میشود تا یک حالت قوامدار پیدا کند.
استفاده این شربت برای طحال مضّر می باشد. برای اینکه عوارض آن برای طحال کمتر شود ، مقداری پوست هلیله زرد که یک شب خیس خورده باشد، به آن اضافه می کنند.
اگر بخواهند این شربت تصفیه خون و گشاینده گرفتگی های کبد باشد با عناب و سکنجبین می خورند و دیگر از شکر استفاده نمی کنند. مقدار استفاده شربت شاهتره ۲۲۰-۱۵۰ گرم
است که به تدریج اثرات درمانی آن ظاهر می شود.
عوارض جانبی و مضرّات عرق شاهتره
در گیاه شاهتره آلکالوییدهای فراوانی وجود دارد و زیادهروی در مصرف این عرق باعث میشود که فرد تشنج، بیحسی در بدن و لرزش پیدا کند. ضمنا این عرق برای افرادی که
مزاج سردی دارند مضر است و باید در مصرف آن احتیاط کنند.
اگر در دورانی هستید که باردار بوده و یا به نوزادان خود شیر میدهید، بدون اجازه و تجویز پزشک از مصرف این عرق پرهیز کنید.
روش مصرف عرق شاهتره
گفته شد، برای آن که از خواص درمانی عرق شاهتره نفع بیشتری ببرید، خوب است عرق شاهتره را همراه عرق کاسنی مصرف کنید.
اگر بخواهید تاثیرات کبدی آن بیشتر باشد، ناشتا یک لیوان از ترکیب دو عرق بنوشید و در طول روز هم ، به اندازه یک استکان از ترکیب دو عرق ، نیم ساعت قبل از غذا میل شود.