عرق نعناع (دو آتیشه)

خلاصه : " (طبیعت گرم دارد) ، معده درد، تقویت معده، بادشکن، ضد تشنج، درمان کننده ی بواسیر، چنگ زدن معده، دل پیچه، سکسکه، رفع اسهال، استفراغ، ملین، ضد عفونی

کننده، درمان امراض قلبی ، تنفسی ، اشتها آور ، ضد نفخ و ترشی معده ...."

در برخی از کتب سنتی با نام های «نعناع» و «نعنع» نامبرده می شود، به فرانسوی Menthe و عرق نعناع به انگلیسی Mint نامیده می‌شود. گیاهی است از خانواده ی Labiatae

دارای گونه های مختلفی است و نام علمی و مشخصات گونه های معروف آن از نظر اسانس گیری و دارویی مصارف وسیعی دارند.

خواص نعناع

نعناع بطور کلی بادشکن، از بین برنده گاز معده و روده، تونیک و مقوی عمومی بدن، مقوی معده، ضدسرفه، ضد تشنج، قابض محرک، مسکن و آرام بخش، خنک کننده، معرق و

قاعده آور است.

این گیاه از جمله گیاهانی است که خواص بسیار زیادی دارد و برای بیماری‌ها و مشکلات مختلف می‌توان از آن استفاده کرد و نتیجه‌ی بسیار خوبی را مشاهده کرد. از جمله خواصی

که این گیاه دارد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• از بین برنده نفخ در شکم

• درمان دل‌ درد

• نافع برای درمان اسهال

• از بین بردن سوء هاضمه

• تب‌بر

• نافع برای سرماخوردگی و آنفلوآنزا و سینوزیت

• بند‌آورنده خون‌ریزی از بینی

• درمان ناراحتی‌ اعصاب درکودکان

• مفید برای درمان ناتوانی در روده‌ها

• مفید در درمان بیماری‌های ایجاد شده در گلو و بینی

• درمان سردرد و دردهای صورت

• نافع برای درمان سم ناشی از گزیده‌شدن توسط حشرات

• مفید برای درمان و ترمیم زخم‌ها

• درمان درد ناشی از نیش زنبور و گازگرفتگی توسط سگ

• تمیزکننده کبد

• مفید برای رقیق کردن صفرا

• درمان غلظت خون

• تقویت کننده دل

• یک گیاه گرم‌کننده

• پایین‌آورنده کلسترول خون

• درمان بیماری‌ها و ناراحتی‌های اعصاب

طبیعت عرق نعنا چگونه است؟

طبیبان طب سنتی اعتقاد دارند که طبع این گیاه گرم و خشک است. خشکی نعناع زیاد نیست و مقداری رطوبت نیز در آن دیده می‌شود.

گفته شده که این گیاه از نظر تمامی خواص از پونه‌ قوی‌تر بوده و اثرات بیشتری دارد.

آیا عرق نعنا ضد درد است؟

چگونه برای رفع درد از آن استفاده کنیم؟

• اگر فردی گوش درد دارد، می‌تواند برای درمانش مقداری نعناع را با عسل در گوش چکانده و مصرف کند.

• مالیدن برگ آن به سطح زبان، برای درمان خشونت زبان مفید است.

• جویدن این گیاه، در کم‌کردن درد دندان خوب است.

• عصاره‌ی برگ‌های نعناع و عرق نعنا، برای قطع خونریزی مفید است؛ مخصوصا اگر منبع درد از قسمت سینه باشد.

• برای درمان دردهای سینه و پهلو، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• نوشیدن آب ناشی از جوشاندن برگ‌ها به‌همراه پرسیاوشان، مسکن درد قلب و مقوی معده بوده و در خارج کردن بادهای معده، بالابردن نیروی هاضمه و ماسکه و از بین بردن

انگل‌های موجود در معده مفید است.

• برای درمان سکسکه، دل‌پیچه و استفراغ می‌توان آب این گیاه را آب اناری که ترش است، مخلوط کرده و استفاده کرد.

• استشمام بوی نعناع برای کم کردن مخاط نافع است و باعث کاهش میزان ترشحات می‌شود؛ ضمن اینکه سرعت نفس کشیدن را بالا می‌برد.

• ادرار آور است.

• افزایش دهنده‌ی تعرق پوست است و بنا به همین دلیل، برای مواقعی که فرد اختلال ضعف داشته و یا معده فرد عصبی است و هم چنین در هنگام رواج بیماری وبای آسیایی از آن

استفاده می‌کنند. برای درمان این مشکلات، دو گرم نعنا خشک را با ۳۰ گرم آب می‌جوشانند و بعد از صاف کردن با کمی قند، شیرین کرده و میل می‌کنند.

• فرانسوی‌ها، دو گرم نعنای خشک را در۱ لیتر آب جوشانده و به عنوان دارویی برای برطرف کردن اسپاسم، سوءهاضمه، دردهای روده و قولنج استفاده می‌کنند. برای درمان، باید

یک فنجان صبح و یک فنجان عصر میل شود.

• برای افزایش تحرک و میزان تعریق، می‌توان ۵ گرم نعنای خشک را در ۱۰۰۰ گرم آب دم کرده و چند فنجان در روز مصرف شود.

خواص عرق نعناع

یکی از فرآورده‌های گیاه نعناع، عرق نعناع بوده که طبیعتی گرم دارد و خواص مختلفی دارد که در ادامه به آن اشاره خواهد شد:

• یک داروی بادشکن است.

• در درمان تشنج کاربرد دارد.

• بواسیر را درمان می‌کند.

• در درمان سکسکه، دل‌پیچه، استفراغ و اسهال کارایی دارد.

• مواقعی که فرد حس می‌کند چیزی به معده فشار آورده و آن را چنگ می‌زند، می‌تواند از عرق نعناع استفاده کند.

• به عنوان یک داروی ملین می‌تواند مفید واقع شود.

• در درمان بیماری‌های قلبی و بیماری‌های تنفسی نافع است.

• اشتها را زیاد می‌کند.

• مقوی روده و معده است.

• برای برطرف کردن ترشی معده مفید است.

• می‌توان از آن به عنوان یک ماده‌ی ضد عفونی کننده استفاده کرد.

• برای درمان ناراحتی‌های گوارشی خوب است.

• بوی بد دهان را از بین می‌برد.

• برطرف‌کننده سردی است.

• آرام‌بخش و تسکین دهنده‌ی درد است.

• مانع از گرفتگی عضلات می‌شود.

• قطع‌کننده تب است.

• در درمان تپش قلب موثر است.

• در خانم‌ها خاصیت قاعده‌آوری دارد.

• سوءهاضمه را درمان می‌کند.

• دل درد را برطرف می‌کند.

• روغن و چای نعناع نیز در درمان بی‌خوابی، حالت تهوع، تسکین دردهای شکم، برطرف کردن حالت‌های عصبی و میگرن مفید است.

مصرف عرق نعناع برای معده و معده درد

عرق نعناع را برای معده درد هم می توانید با تخم بارهنگ استفاده کنید، به طوریکه نصف لیوان عرق نعناع و مابقی آب ، یک قاشق غذاخوری تخم بارهنگ به آن اضافه کرده

و روی شعله قرار دهید ، ده دقیقه بعد از اولین غل خوردن از روی شعله بردارید و کمی دمای آن کم شد ، مقداری عسل به آن اضافه کرده و قبل از خواب میل کنید.

مصرف عرق نعناع برای نوزاد و کودکان

عرق نعناع برای نوزاد هم مفید است، به طوریکه برای نفخ معده به مقدار یک الی دو قطره همراه با ترنجبین به نوزاد دهید. هر چند نظر پزشک مربوطه برای این موضوع هم مهم

است. البته مصرف زیاد می تواند حساسیت های بسیار شدید برای نوزاد یا کودک خردسال ایجاد کند.

مصرف عرق نعناع و یبوست

عرق نعناع به دلیل قبض و جمع کنندگی که دارد ، می تواند در مزاج های خشک باعث خشکی و یبوست شود.

مصرف عرق نعنا در شیردهی

برای مصرف عرق نعناع در دوران شیردهی پرهیز و منع مصرفی نیامده است ، مگر اینکه مادر و نوزاد به نعناع حساسیت داشته باشند. هر چند دوز مصرف باید کم باشد.

البته در مواردی می تواند بر روی طعم شیر مادر تاثیر بگذارد و نوزاد شیر نخورد.

مصرف عرق نعناع در دوران بارداری

عرق نعناع در دوران بارداری می تواند مفید باشد ، مخصوصا برای ویار، استفراغ و اسهال موثر است. حتما با دوز پائین مصرف شود و با پزشک مربوطه مشورت شود که

حساسیت ، آلرژی یا تداخلات با عرق نعناع نداشته باشند.

مصرف عرق نعنا برای اسهال

عرق نعناع برای رفع اسهال و استفراغ می تواند اثرات مطلوبی داشته باشد. و در اسهال های شدید با مقداری خاک شیر تفت داده مصرف شود.

گونه ‎های متفاوت نعناع چه ویژگی هایی دارند؟

در برخی از کتب سنتی با نام های «نعناع» و «نعنع» نامبرده می شود، به فرانسوی Menthe و به انگلیسی Mint نامیده می‌شود.گیاهی است از خانواده ی Labiatae دارای گونه

های مختلفی است و نام علمی و مشخصات گونه های معروف آن از نظر اسانس گیری و دارویی مصارف وسیعی دارند، عبارت است از:

۱- نعناع فلفلی که به فرانسوی Menthe poivree و به انگلیسی Peppermint گفته می شود، نام علمی آن .Mentha piperata L و دارای دو گونه ی سیاه وسفید است. سیاه

آندارای گل هایی به رنگ قهوه ای و سفید آن گل هایش سفید رنگ است. نعناع فلفلی از نظر اسانس نعنا دارای الکلی است بصورت بلورهای بی رنگ بنام مانتول، که در عطر

سازیو شیرینی سازی و در موارد ناراحتی های بینی در اثر سرماخوردگی به سبب خاصیت خنک کننده ای که در مخاط دارد، کاربرد دارد. برگ ها متقابل، بیضی، نوک تیز،

بادمبرگ،کمی پوشیده از کرک، ساقه ی چهارگوش به رنگ قرمز مایل به بنفش.

۲- نعنای سبز که به فرانسوی Menthe verte و به انگلیسی Spearmint گویند. نام علمی آن .Mentha viridis L می باشد و در ایران در آذربایجان نزدیک تبریز و در

بلوچستان بطور خودرو می روید. برگ ها سبز تیره، بدون دمبرگ، بدون تار.

۳- .Mentha Spicata L که عده ای از گیاه شناسان آن را در ردیف Mentha viridis می دانند. به انگلیسی Spearmint گفته می شود. گونه ای از آن به نام علمی Mentha

.Spicata var Virids L نیز در آذربایجان در اطراف تبریز و در بلوچستان مخلوط با M. Virids می روید.

۴- پونه که به فرانسوی Mentha pouliot و در کتب طب سنتی با نام پودنه آمده است. نام علمی آن Mentha viridis می باشد. ساقه استوانه ای به بلندی ده ۵۰-۱۰ سانتی

متر،برگ ها بیضی، نوک تیز با دندانه ریز یا بی دندانه با گل های گلی یا بنفش. در ایران به طور وحشی در قسمت های مختلفه ی گیلان می روید و گونه دیگری به نام Mentha

.sylvestris L را که نزدیک به آن است پونه کوهی می‎نامند.

۵- .Mentha aquatic L که به فرانسوی Menthe aquatique نامیده می شود. در سرتاسر شمال ایران و سایر مناطق به حالت خودرو می‎روید.

۶- .Mentha arvensis L که در بلوچستان به حالت خودرو دیده می شود و واریته ای از آن به نام Mentha aruensis Var Piperascens در مساحت وسیعی در ژاپن،

تایوان، برزیل، استرالیا و آمریکای شمالی به تهیه مانتول کاشته می‎شود.

موارد منع مصرف عرق نعناع

اما این ماده نیز مانند بقیه‌ی داروها باید با تجویز یک پزشک طب سنتی استفاده شود و نباید در صورت وجود برخی مشکلات سرخودانه استفاده شود. از موارد منع مصرف عرض

نعناع می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• وجود سنگ در صفرا

• وجود گرفتگی در مجاری صفرا

• وجود التهاب در کیسه‌ی صفرا

• بروز آسیب‌های شدید در کبد

• از مصرف خارجی این عرق بر روی صورت و بینی نوزادان شیرخوار و کودکان به دلیل ایست تنفسی و اسپاسم زبان، خودداری کنید.